Thema 2019: het meisje met de hoofddoek…

HET MEISJE MET DE HOOFDDOEK...


Settela Steinbach

Anna Maria (Settela) Steinbach (Buchten, 23 december 1934 – Auschwitz, 31 juli 1944) was een Nederlands meisje dat in Auschwitz werd vergast. Ze was lange tijd een icoon voor de Nederlandse Jodenvervolging, tot in 1994 werd ontdekt dat ze niet Joods was, zoals werd aangenomen, maar tot de Sinti-familie van de Roma (ook wel zigeuners genoemd) behoorde.

Steinbach werd geboren in Buchten bij Born (Zuid-Limburg) als dochter van de handelaar en violist Heinrich (Moeselman) Steinbach en Emilia (Toetela) Steinbach. Op 16 mei 1944 werd door geheel Nederland een razzia tegen Roma gehouden. Settela werd in Eindhoven opgepakt. Diezelfde dag arriveerde ze met nog 577 anderen in kamp Westerbork, van wie er al snel ruim 300 weer mochten vertrekken omdat ze weliswaar woonwagenbewoners waren, maar geen Roma. In Westerbork werd Settela preventief kaalgeschoren tegen hoofdluis. Omdat ze zich schaamde voor haar kale hoofd scheurde haar moeder een stuk van een laken af dat ze om haar hoofd kon doen.

Op 19 mei werd ze met 244 andere Sinti per trein naar Auschwitz-Birkenau gedeporteerd. Toen de deuren van de goederenwagon waarin ze zou worden vervoerd werden gesloten, keek ze nog even naar buiten, naar een hond die daar liep. Dit beeld werd vastgelegd door Rudolf Breslauer, een Joodse gevangene in Westerbork, die in opdracht van de kampcommandant Gemmeker de Westerborkfilm over het kamp maakte. Haar moeder zei: "Settela ga bij die deur weg, straks komt je hoofd er nog tussen." Zo hoorde Crasa Wagner, die zich achter haar in de wagon bevond, dat ze Settela heette.

Op 21 mei arriveerden de Nederlandse Sinti, onder wie Settela, in Auschwitz-Birkenau. Ze werden geregistreerd en naar de afdeling voor Roma gebracht. Toen in de zomer van 1944 een half miljoen Joden uit Hongarije naar Auschwitz-Birkenau werden gedeporteerd, ontstond in het kamp ruimtegebrek. Onder de Roma brak een opstand uit, die echter was verraden en door de nazi's snel de kop werd ingedrukt. Roma die nog geschikt werden geacht om te werken, werden naar munitiefabrieken in Duitsland overgebracht. In de periode van eind juli tot 3 augustus werden de resterende drieduizend vergast, waaronder 213 Nederlandse Sinti. Settela en haar moeder, twee broertjes, twee zusjes, haar tante, twee neefjes en een nichtje behoorden ook tot deze groep, zodat de datum van haar overlijden niet met zekerheid is vast te stellen. Van de familie overleefde alleen de vader van Settela de Tweede Wereldoorlog. Hij is in 1946 van verdriet gestorven en in Maastricht begraven.


Correspondentie-adres stichting:

P/a Dukdalf 11  |  8502 CB  |  Joure
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
0031-655963218
KVK:  01096326
www.herdenkennieuwestijl.nl

Dodenherdenking 4 mei 

Ik lig

In mijn bed

Ik denk na

Over de oorlog

Over hoe het toen was

Ik sta op

Ik zie iets

Ik zie een boekje

Met wat foto’s

Ik bekijk het boekje

Er staan foto’s in

Over vroeger

Over mensen

Die onderduiken

Die verdrietig zijn

Familie’s

Die uit elkaar worden gehaald

Ik denk na

Over wat wij nu allemaal hebben

Dat hier geen oorlog is

En dat er vrede is.

Tuin

Bloemen,

vogels

Voel het gras

ruik de rozen

hoor de wind

Mijn Pake

Wijst

De witte wolken

de gele zon

de blauwe lucht

Pake vertelt

de witte wolken zijn

soms niet wit

de gele zon is

soms niet geel

de blauwe lucht is

soms niet blauw

Als mensen elkaar pijn doen

en verdriet doen.

Dan is de lucht zwart ,

de zon grijs

en de wolken bruin .

En daarom herdenken we

op 4 mei alle mensen

die gestorven zijn in een oorlog

Previous Next

De periode voorafgaande aan de jaarlijkse dodenherdenking en ceremonie te Joure fietsten diverse scholen de inmiddels traditionele fietstocht langs memorabele plekken in Joure en omgeving. Ook gaf Jurjen van der Meer gastlessen over dichten. Ieder jaar nodigen wij de scholen (groepen 8 van het basisonderwijs) uit deel te nemen aan de gedichtenwedstrijd.

De kwaliteit was mede door de lessen van Jurjen op hoog niveau. Dat is toch een voorwaarde, immers de winnende gedichten worden voorgelezen tijdens de herdenking.

Ook werden de scholen geattendeerd op de diverse lespakketten die de voornoemde stichting ieder jaar gratis beschikbaar stellen.

Met al deze middelen van educatie hopen wij, met name, de jeugd te informeren over een verdrietige en heftige periode in de Nederlandse geschiedenis.

Verheugend is daarom ook dat de herdenking door steeds meer kinderen/ scholieren wordt bijgewoond. Opdat we niet vergeten.

Fijn dit jaar was het feit dat dhr. S. Beetstra, 98 jaar oud en oud-militair, dit jaar samen met Evert Jaap van der Wiel (bestuurslid SNHJ) de krans van onze stichting wilde leggen bij het monument in park Herema State. Zijn ‚woord’ , gericht tot de jeugd en andere aanwezigen, was erg indringend en emotioneel.

Ook het herdenkingsconcert, welke aansluitend plaatsvond in de RK kerk te Joure werd groots bezocht. De kerk zat helemaal vol en de aanwezigen luisterden aandachtig naar de teksten van burgemeester Fred Veenstra en de klanken van het Nationaal Symfonisch Kamerorkest, solisten en het Noord Nederlands Kamerkoor.

Omdat al de jaarlijkse activiteiten gesteund worden door veel vrijwilligers, wil ik heel graag de participerende partijen dankzeggen voor hun belangeloze medewerking en ze tenslotte bij naam noemen. Nogmaals heel veel dank!!

Scouting de Borgergroep, Diamond Sound Systems, Jouster Fanfare, Vancore Percussion Instruments

Ook veel dank aan diverse sponsoren/instanties/donateurs en bedrijfsleven…

Hartelijke groet,

Jan Vermaning (vz) Stichting Nationale Herdenking Joure